Tavlama
Tavlama, metali yumuşatma amaçlı uygulanan ısıl işlemlerin geneline verilen isimdir. Tavlama yapılarak malzemenin işlenebilirliği, sıcak ve soğuk şekillendirme kabiliyeti arttırılır ve işleme, dövme veya kaynak sonrası oluşan iç gerilimler alınır. Tavlamayla mekanik özellikler iyileştilir, süneklik arttırılır, kimyasal homojensizlik kaldırılır. Bunun yanında sertleştirme öncesi yapılan tavlama malzemenin iç yapısını sertleştirmeye uygun hale getirir. Tavlama terimi genellikle östenit fazı içinde ısıtma ve daha sonra yavaş soğutmayı ifade eden “tam tavlama” olarak belirtilir. Tavlama kelimesiyle beraber kullanılan diğer kelimeler tavlama işleminin şeklini gösterir.
Tavlama çeşitleri:
– Normalizasyon tavı
– Yumuşak (tam) tavlama
– Gerilim giderme tavlaması
– Küreselleştirme tavı
– Rekristalizasyon tavlaması
– Difüzyon tavlaması
– İzotermal tavlama
– Ferritleme
Normalizasyon
Normalizasyon işlemi çeliğin kritik sıcaklık üzerine ısıtılıp, havada soğutulmasıyla gerçekleştirilir. Bu işlem sıcak haddelenmiş çeliklerin tane yapısını inceltir, mikroyapının homojenliğini arttırır ve özelliklerini güçlendirir.
Gerilim Giderme
Gerilim giderme işlemi kritik sıcaklık bölgesinin altındaki sıcaklıklarda yapılır. Soğuk işlem, kesme, kaynak vs gibi işlemlerden kaynaklanan gerilmelerin giderilmesi amaçlanır. Mikroyapıyı değiştirmek veya mekanik özelliklerin geliştirilmesi amacı gütmez.
